Over de favela's in Rio en het bizarre Paraguay

Bijna 2 weken hebben we in Paraguay doorgebracht. Dat klinkt kort, maar als je nagaat dat de meeste toeristen Paraguay liever over slaan of er hoogstens alleen op doorreis zijn, is het toch best lang.

Ik ga jullie zo meer vertellen over ons Paraguayaanse avontuur, eerst nog even terug naar onze laatste dagen in Rio de Janeiro ( eind april).  We hebben daar met een favela-tour 2 verschillende favela's bezocht. Het was best wel bijzonder, normaal wordt toeristen met klem afgeraden om de favela's te bezoeken. We hadden wat research gedaan naar een enigszins verantwoorde touroperator. De operator waar wij mee gingen zegt 50% van de inkomsten te betalen aan de NGO Para Ti.

Het viel ons eerlijk gezegd niet tegen in de favela's. Natuurlijk werden we als toerist niet naar de meest armoedige en gevaarlijke favela's meegnomen (gelukkig). Eerst gingen we naar de oudste en grootste favela: Rocinha. De gids zei dat hier 10 jaar geleden nog allemaal golfplaten hutjes stonden. Nu waren echter de meeste huisjes van steen gemaakt. Een favela is niet simpelweg een sloppenwijk (wat ik zelf eigenlijk dacht). 20% van alle inwoners in Rio de Janeiro woont in de favela's. In de favela's woont voornamelijk de (zwarte) arbeidersklasse van Brazilië. De schoonmakers, serveersters etc. 90% van de bevolking in de favela's werkt dus gewoon. Slechts een kleine 5% is crimineel.  Mensen in de favela's betalen geen belasting omdat ze eigenlijk illegaal grond hebben 'toegeëigend'. Ze hebben dus vaak ook geen adres. Dat zorgt natuurlijk voor veel problemen, in Nederland kom je ook nergens zonder adres. Nu heeft de regering wel ingesteld dat als je 5 jaar op een stuk grond in een favela woont, je niet meer illegaal bent. Ook is de regering begonnen met het overnemen van verschillende favela's. Zo is Rocinha nu niet meer in handen van de drugslords, maar in handen van de politie. Helaas is de bevolking hier zelf nog niet zo blij mee, want de drugslords vermoordden b.v. een overvaller gewoon meteen, bij de politie is het altijd maar afwachten wat er met zo'n overvaller gebeurd. 

Nou goed, in de eerste favela was met hulp van de regering dus al het een en ander verbeterd. Maar het was nog steeds een grote chaos, met overal illigaal afgetapte electriciteit, overal afval (ze hebben namelijk ook geen vuilnisophaaldienst, die stopt bij de ingang van de favela) en een hoop drukte op straat. De tweede favela, Vila Canoas, gingen we te voet in omdat er (zoals in de meeste favela's het geval is) geen wegen zijn aangelegd en alle huisjes tegen elkaar aangebouwd zijn. Deze favela heeft 10 jaar geleden een hele metamorsfose ondergaan waardoor er nu (basis) medische voorzieningen zijn, legale elektriciteit, vuilnisophaaldienst en straatnamen (!). Hier bezochten we ook de BSO van Para ti. Favela kinderen krijgen daar extra les zodat ze beter mee kunnen op school en een beter toekomstperspectief hebben.

Het was goed om deze tour gedaan te hebben, zeker met alle achtergrond informatie van de gids kregen we beter beeld van hoe Brazilië in elkaar zit. De favela's zijn een deel van hun samenleving. Het heeft ons weer even met beide benen op de grond gezet. De gids vertelde ons dat Brazilië dankzij de groeiende economie nu erg rijk is. Toch staat het land in de Human Development index (hoogte van levensstandaard volgens de United Nations) op de 85ste plek. Dat komt voornamelijk omdat de kloof tussen rijk en arm enorm is. Nederland staat trouwens op nummer 3, na Noorwegen en Australië. Nummer 3 van de 187 landen..dat zet je wel aan het denken. We hebben het toch verdomde goed in ons koude kikkerlandje!

Na de indrukwekkende tour hebben we nog even langs het strand van Copacabana gestruind. Schitterend strand, met opvallend dure hotels.
Die avond hebben we eerst gezellig met 2 Chileense jongens Hector en Daniel, de Braziliaanse Pricilla en de Engelse Ulie gegeten. Daarna gingen we Samba dansen in de populaire samba-wijk Lapa. We hebben lekker gedanst en lol gemaakt. Met natuurlijk iets te veel caipirinha's op hebben we de samba leren dansen van de Brazilianen. Roy was zelfs zo goed bezig dat Pricilla hem ervan verdenkt Braziliaan te zijn, haha!

De volgende dag hadden we nodig om bij te komen van de nacht stappen, ja we worden ook al n dagje ouder, en om ons voor te bereiden op Paraguay. Zaterdagochtend om 3:30 stond de taxi voor de deur om ons naar het vliegveld te brengen. We vonden het jammer om Rio te moeten verlaten, we hadden een gezellig hostel, leuke mensen leren kennen en we vonden de stad super. Maarja, afscheid nemen hoort nou eenmaal bij reizen.

Van het drukke en luidruchtige Brazilie, kwamen we in het rustige en arme Paraguay. Paraguay is na Boliva het armste land van Zuid-Amerika. Asuncion, de hoofdstad van Paraguay, was werkelijk uitgestorven. Blijkbaar houden ze in Paraguay vanaf een uur of 12 siesta en in de meeste gevallen duurt die siesta de rest van de dag. We zaten gelukkig in een erg leuk hostel waar we de tweede dag in gesprek raakten met een Nederlands stel, Petra en Sjors. Zij vertelden dat ze over een paar dagen naar een boerderij richting het Noorden van Paraguay zouden gaan. Aangezien er verder niet heel veel opties voor toeristen in Paraguay zijn en we in Asuncion wel nieuwsgierig werden naar de rest van het land, besloten wij ook naar die boerderij te gaan.

Na 3 dagen in Asuncion hadden we het daar wel gezien. De stad doet niet eens aan als een grote stad, laat staan als een hoofdstad. In het weekend was er bijna niemand op straat, behalve een overdreven grote hoeveelheid politie/ soldaten en er was ook vrijwel niets te bezoeken aan musea o.i.d. Vlak naast de slecht onderhouden pleinen waren ook sloppenwijken te zien... De mensen waren overigens wel erg aardig en leken ook erg verbaasd bij het zien van westerlingen.

Op dinsdagochtend vertrokken we in een rammelbus naar Concepcion. Peter, de Duitse eigenaar van de boerderij, zou ons daar de volgende ochtend ophalen. De boerderij ligt namelijk 16 km buiten Concepcion. Petra en Sjors konden al een dag eerder bij Peter terecht. Concepcion was verder niet heel interessant. Toch kregen we in Asuncion en nog meer in Concepcion wel echt het idee in Zuid Amerika te zijn: de mensen zien er veel minder Europees uit en meer Indiaans, het stikt er van de scooters op straat, niets is echt goed georganiseerd en de mensen hangen gerust de hele dag op straat zonder iets te doen. Schitterend!

De boerderij was een bijzondere plek. Het voelde echt even alsof we in de middle of nowhere waren. Gelukkig waren Petra en Sjors er ook anders hadden we ons enigzins verveeld denk ik. We hebben er 5 nachten doorgebracht. De eerste 2 dagen hebben we veel gelezen, aan en in het kleine zwembadje gevuld met grondwater gezeten en lekker meegegeten met de familie. De derde dag werden we smiddags door Peter aan de kant van een rivier afgezet, in onze zwemkleding met allemaal een eigen band. Twee uur later pikte hij ons stroomafwaarts weer op. We gingen dus in zo'n band de rivier af. Dat was echt gaaf, we moesten alleen zorgen dat we niet in de bomen aan de rivierkant terecht kwamen maar verder konden we heerlijk dobberen en de rivierkant afspeuren op aapjes en toecans, de rivier zorgde voor de rest. 

De volgende dag gingen we met z'n 4-en mee met Peter naar een plaatsje een paar uur (over onverharde wegen) verderop. We sliepen daar in een oud primitief hostel, aan het water. Hij wilde ons daar twee mooie rivieren laten zien en de natuur er om heen, maar daar aangekomen bleek de eerste rivier door de hevige regenval (van 2 weken eerder) te zijn overstroomd. We konden toen met de auto of te voet niet heel ver komen. De tweede rivier bleek door de regenval niet meer kristalhelder te zijn, juist hetgeen wat Peter ons wou laten zien, maar modderbruin.

We gingen na het middageten, dat Peter in de krakkemikkige keuken van het hostel had gemaakt, het bos in. Helaas stond ook daar water op de paden waardoor het er stikte van de muggen. Roy en vooral ik waren een paar dagen eerder tijdens een korte wandeling vanaf de boerderij al helemaal lek gestoken door muggen, dus we werden hier niet heel blij van. Toen de muggen mij ook nog eens met een heleboel te gelijk door mn t-shirt heen gingen prikken wilde ik echt niet meer verder. We zijn toen terug gegaan om lange mouwen aan te trekken, maar het bos gingen we gelukkig niet meer in. We zijn toen naar de overstroomde rivier gelopen en gingen met een bootje naar de overkant. Dat was best grappig, dat bootje vaart alleen als alles overstroomt is, anders kan je namelijk gewoon met de weg bij een brug komen. De paraguayanen gingen zelfs met motor en al in het houten bootje. We moesten overigens wel eerst nog even met onze schoenen in de hand door het water lopen naar de plek waar het bootje kon komen.

De volgende ochtend gingen we nog een eindje varen in een houten bootje van het hostel. Peter peddelde ons langs een drijvend eilandje en wees ons op sporen van de carpincho's die daar lopen. Helaas hebben we in Paraguay verder dan de voetsporen niets van de carpincho's gezien. Na ons boottochtje gingen we weer terug naar de boerderij. De volgende ochtend om 6:00 zaten we aan het ontbijt om de bus te nemen naar Filadelfia om vanaf daar weer verder te gaan naar Bolivia. De boerderij was een bijzondere plek met lieve mensen, maar na 5 nachten slapen in een houten hutje waarvan de badkamer telkens vol met kikkers zat, soms ook spinnen ( iehl...) en 1 keer zelfs een muis had ik het wel een beetje gehad daar.

Met z'n 4-en gingen we in een bus propvol met Paraguayanen naar Filadelfia. En met propvol bedoelen we Paraguayaans propvol, dat mensen ongeveer bij je op schoot gaan zitten en zo. Na een uur of zes waren we dan ook doodop en waren we dolblij met het schone hotel/hostel in Filadelfia waar een zwembad bij zat. Filadelfia is een van de weinige bereikbare plekken in de Chaco van Paraguay ( zie http://en.wikipedia.org/wiki/Gran_Chaco). Hier leerden we in een museum nog wat van onze Nederlandse geschiedenis: Filadelfia is opgericht door voornamelijk Duitse Mennonieten, genoemd naar Menno Simons uit Friesland. In Nederland beter bekend als doopsgezinden. Het was hier ook opvallend schoon met mooie huizen, grappig zo midden in de rimboe.

Vanuit Filadelfia wilden we naar Bolivia. We waren al gewaarschuwd dat dit niet de makkelijkste reis zou zijn, nou dat was een understatement. Eerst moesten we vanaf het hotel met een rammelbus naar de grenspost. We wisten al dat deze vrij afgelegen lag ( en nog ruim 300 km vd werkelijke grens). Maar toen de bus in de middle of nowhere stopte en ons in het donker er uit zette moesten we toch even slikken. Bij een soort douane-aan-huis moesten we nog tot ongeveer 3:00 wachten tot de bus naar Bolivia aan zou komen. Het was 22:00.. Ruim 4 uur lang hebben we onszelf vermaakt met een 'raad-wie-ik-in-mijn-gedachten-heb' spelletje. Toen eindelijk de bus kwam bleek iedereen uit de bus eerst nog grondig gecontroleerd te moeten worden. Om 4:15 zaten we eindelijk in de bus, die nog meer versleten bleek te zijn dan de vorige. En laten we over het toilet aan boord helemaal maar niet beginnen...

De grensovergang in Bolivia was ontzettend primitief. De wegen waren onverhard en ontzettend stoffig en we moesten verschillende keren uit en in stappen voor onzinnige formaliteiten. Wat waren we blij toen we eindelijk aankwamen in Villa Montes, onze overstapplaats. Sjors en Petra gingen hier nog verder door naar Santa Cruz, dus we hebben daar afscheid van hen genomen.

In villa Montes konden we met een luxe gedeelde taxi meteen door naar Tarija, een mooie stad in zuid Bolivia. Hoewel de route door de bergen schitterend was, duurde ook deze reis weer erg lang, kregen we nog een lekke band door het slechte wegdek en zaten we telkens stof te happen. Pff..na deze vermoeiende reis van ruim 24 uur zijn we uitgestapt bij een luxe hostel in Tarija waar we heerlijk konden douchen en slapen.

Ik heb dit lange verhaal, (sorry sorry, hoop dat jullie het nog volhouden ;)..) in dat hostel in Tarija geschreven, maar omdat we zo graag ook een Paraguayaans vlaggetje op ons blog willen, heb ik bij 'plaats' stiekum nog even Paraguay in gevuld ;)

We vertrekken vanavond naar Potosi, een mijnwerkers stad op 4 km hoogte en na twee nachtjes daar gaan we waarschijnlijk snel door naar La Paz en daarna door naar Arequipa in Peru. 20 mei komen daar namelijk mijn papa en mama aan! Ik kan niet wachten om ze weer te zien. We gaan dan 2 weken met hen reizen. Als zij weer terug gaan, reizen wij waarschijnlijk weer terug naar Bolivia, omdat we nu wat mooie dingen moeten overslaan.

Nou, ik ga dit blog nog even voorzien van wat foto's en stop maar eens met typen. We hopen dat alles goed gaat met jullie. We proberen een beetje bij te houden hoe het met iedereen gaat en hoe het in Nederland is, maar dat is niet altijd even makkelijk als je aan het reizen bent. We horen graag van jullie!

Veel liefs, Eef en Roy